Энг узун чегара, ўнталик

Дунёдаги икки давлат орасидаги энг узун чегаралар.

Дунёда 200 дан ошиқ мустақил давлат бор. Уларнинг ҳудуди хилма-хил, бирининг ҳудуди Ер куррасидаги қуруқликнинг 15% фоизини ташкил этса, яна бирининг ҳудуди бор йўғи 1 км² га эга бўлган битта кварталдан иборат.
Қўйида дунёдаги икки давлат ўртасидаги қуруқликдан ўтган энг узун чегаралар рейтингини берилмоқда.

10. АҚШ–Мексика, 3141 километр.

Мексика ҳам қуруқликда бор йўғи учта давлат билан чегарадош. Шимолда АҚШ ва жанубда Белиз ва Гватемала давлатлари билан.
Мексиканинг АҚШ билан чегараси қуруқликдан ўтган энг узун чегаралар рейтингида 10-ўринда жойлашган. Ушбу чегарани қўриқлаш АҚШ учун бугун ниҳоятда катта муаммога айланган. Сабаби, бу чегарадан АҚШга нафақат Марказий Америка ва Жанубий Америка, балки бутун дунёдан келиб АҚШга ноқонуний муҳожирлар кирадиган йўлак ҳисобланади. Шунингдек АҚШ ва Канадаги олиб кириладиган ноқонуний гиёҳванд моддалар йўлаклари ҳам шу чегарада жойлашган. Бу чегарада ноқонуний муҳожирлар ва гиёҳванд моддаларни ўтказиш учун кўплаб ер ости йўллари ҳам ковланган. АҚШ томони бу чегарани назорат қилишда қийинчиликларга дуч келгани учун, Трамп президент бўлиб сайлангандан сўнг бу чегарага баландлиги 5 метрли девор қуриш ишлари бошлаб юборилди.
Ушбу чегаранинг икки тарафидаги АҚШ ва Мексика шаҳар ва шаҳарчаларида жиноятчилик жуда юқори.

9. Хитой–Ҳиндистон, 3380 километр.

Ҳиндистон ҳам дунёда қуруқликдан ўтган чегаралар узунлиги бўйича юқори ўринларда туради. Унинг қуруқликдан ўтган чегарасининг умумий узунлиги 14 минг километрдан ошади.
Унинг Хитой билан чегараси асосан "дунё томи" бўлган Ҳимолай тоғлари устидан ўтган.

8. Бразилия–Боливия, 3423 километр.
Бразилия ҳам дунёда қуруқликдан ўтган чегаралар узунлиги бўйича юқори ўринларда туради. Унинг қуруқликдан ўтган чегарасининг умумий узунлиги 15 минг километрга етади. Шундан 3423 километри Боливия ҳудуди билан чегарадош.

7. Россия–Муғулистон, 3543 километр.

Муғулистон ўзи бор йўғи иккита давлат билан чеградош. Шимолда Россия, жанубда эса Хитой билан. Аммо, Муғулистоннинг ана шу иккита давлат билан бўлган чегаралари ҳам дунёда икки давлат ўртасидан ўтган энг узун чегаралар рейтингида юқори ўринларда туради.

6. Россия–Хитой, 3645 километр.

Россия дунёда қуруқликдан ўтган чегаралар бўйича Хитойдан кейин 2-ўринда туради ва унинг қуруқликдан ўтган чегараларининг умумий узунлиги 22 минг километрни ташкил этади.
Россиянинг Қозоғистон, Хитой, Муғулистон билан бўлган чеграралари икки давлат ўртасидаги чегаралар рейтингида юқори ўринларда туради.

5. Ҳиндистон–Бангладеш, 4053 километр.

Ҳиндистон ҳам қуруқликдан ўтган чегаралар узунлиги бўйича дунёда юқори ўринларда туради.
Бу мамлакатнинг қуруқликдан ўтган чегараларининг умумий узунлиги 14.103 километрни ташкил этади.
Бангладеш эса қуруқликда фақат иккита давлат, Ҳиндистон ва Мьянма билан чегарадош.

4. Хитой–Муғулистон, 4677 километр.

Хитой қуруқликдан ўтган чегаралар бўйича дунёда 1-ўринда туради. Бу давлат қуруқликда жами 14 давлат билан чегарадош. Унинг энг узун чегараси Муғулистон билан бўлган чегараси ҳисобланади.
Муғулистон эса бор йўғи 2 та давлат билан чегарадош. Улардан бири Хитой, бири эса Россия.

3. Аргентина–Чили, 5308 километр.

Жанубий Америка қитъасида жойлашган Аргентина ва Чили ўртасида чегара дунёда икки давлат ўртасида қуруқликдан ўтган чегаралар рейтингида 3-ўринни эгаллайди. Агар харитага қарасангиз Чили Жанубий Америка қитъасида ингичка узун бўлиб шимолдан жанубга қадар чўзилган. Унинг кенгилиги ўртача 175 километрни, узунлиги эса қарийб 6500 километрни ташкил этади. Ана шундай ингичка узунликда жойлашгани туфайли Чилининг қуруқликдаги ҳудудининг асосий қисми Аргентина билан чегарадош.

2. Россия–Қозоғистон, 7598.8 километр.

Дунёда қуруқликдан ўтган энг узун чегаралар бўйича АҚШ–Канада чегараси 1-ўринда, Россия–Қозоғистон чегараси 2-ўринда турса ҳам, дунёда қуруқликдан ўтган икки давлат ўртасидаги чегарани узилмасдан яхлитлиги бўйича Қозоғистон–Россия чегараси 1-ўринда туради. Сабаби, АҚШ–Канада чегараси икки қисмдан иборат. Биринчи қисми Канаданинг АҚШ билан жанубий чегаралари бўлса, иккинчи қисми шимолий қисмида Аляска билан чегараларидир.
Қозоғистон дунё океанига чиқмайдиган давлатлар орасида ҳам ҳудудининг катталиги жиҳатдан 1-ўринда туради.
Қозоғистон ва Россия чегараси ҳудудида бу икки мамлакатнинг биридан иккинчисига оқиб ўтадиган дарёлар шунчалик кўпки, агар Қозоғистон–Россия чегарасининг 5936.1 километри қуруқликдан ўтган бўлса, 1516.7 километри дарёлардан, 60 километри эса кўл устидан ўтади.

1. АҚШ–Канада, 8893 километр.

Дунё харитасидан биламиз, Шимолий Америка қитъасини асосан икки йирик давлат – АҚШ ва Канада ҳудуди эгаллайди. Қитъанинг ўртасидан бу икки мамлакат ўртасида қуруқликдан узун чегара ўтади. Шунингдек қитъанинг шимолий қисмида АҚШнинг Аляска штати жойлашган ва у ерда ҳам АҚШ ва Канада ўртасидаги чегара бор.

АҚШ ва Канада ўртасидаги чегаралар "икки давлат ўртасидаги энг узун чегаралар" рейтингида 1-ўринда бўлса ҳам, "Икки давлат ўртасидаги энг узун узлуксиз чегаралар" рейтингида 1-ўринни Қозоғистон ва Россия ўртасидан ўтган чегарага бўшатиб беради. Сабаби, АКШ ва Канада ўртасидан ўтган чегара узлуксиз эмас, ва уч қисмга бўлинади. Россия ва Қозоғистон ўртасидаги чегара эса турли дарёларни ва хариталарда кўринмайдиган битта кичкина кўлни айтмаганда яхлит чегара ҳисобланади.

Ушбу рейтингда кучли йигирматаликда Ўзбекистоннинг ҳам чегараси бор. 17-ўринда Ўзбекистон ва Қозоғистон ўртасидаги чегара ўрин олган.

17. Ўзбекистон–Қозоғистон, 2203 километр.

Ўзбекистон дунё океанига икки давлат ҳудудини ошиб чиқиши лозим бўлган дунёдаги икки давлатдан бири. Яна бири Европадаги Лихтенштейн князлиги.
Ўзбекистон бешта давлат, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Афғонистон, Туркманистон билан ўзаро чегарадош ва Қозоғистон билан бўлган чегара улар орасида энг узуни ҳисобланади.