Бағрикенглик - бу сўз замирида олам-олам маъно ётади. Бу сўзни моҳиятини қачонки бировдан бағрикенглик кўрган одамгина кўпроқ тушунади. Аммо бағрикенглик билан бағрикенгликни ҳам фарқи бор. Бағрикенгликни ҳам ўлчовлари бор. Ана ўша ўлчовнинг ташқарисидаги ишлар бағрикенгликка кирмайди, балки шунчаки лоқайдликка, бефарқликка, кўнгилчанликка киради. Яқин тарихимизни эслар эканман, биз ўзбекистонликлар кўп ҳолларда ана шу лоқайдлигимизни, бефарқлигимизни, кўнгилчангимизни "бағрикенглик"имиз билан хаспўшлаб кетганимизни кўраман. Ха, биз ўз кўнгилчанлигимизни қўштирноқ ичидаги "бағрикенглик" деб таъриф этганмиз.
Мен доим ана шундай лоқайдлигимизни, кўнгилчанлигимизни, бефарқлигимизни қўштирноқ ичидаги "бағрикенглик" деб баҳолашимизга қарши бўлганман. Йўқ, бағрикенглик керак, лекин қўштирноқ ичидаги "бағрикенглик" керак эмас.
Агар яқин тарихимизга қарасангиз биз ана шу "бағрикенглик"имиз туфайли Собиқ Иттифоқ даврида Кавказ халқлари бўлмиш озари, грузин ва арманилар ўз миллий фамилияларини амалда сақлаб қолганлари ҳолда биз ўз миллий фамилиямиздан айрилиб "улуғ оғалар"нинг фамилиясидаги -ев, -ева, -ов, -ова каби қўшимчаларни олдик ва уни ҳанузгача кўтариб юрибмиз. Хозир ҳам бизни унча яхши танимайдиган чет элларда фамилиямиздаги қўшимчани кўриб "рашшн" дейишлари ҳеч кимга сир эмас.
Яна бир "бағрикенглик"имиз туфайли юқорида тилга олганим Кавказ халқлари бўлмиш арман ва грузин миллатлари, яна болтиқбўйи давлатлари ўз миллий алифболарини сақлаб қолганлари ҳолда бизнинг алифбомизни "улуғ оғалар" ўн йилдан сал ошиқроқ бўлган қисқа муддатда икки марта алмаштирдилар (1928-йилда араб алифбосига асосланган ёзувимиздан лотин ёзувига асосланган алифбога ўтказишди. Орадан 12 йил ўтиб 1940-йилда кирилл алифбосига ўтказишди).
Орадан йиллар ўтиб ўтган асрнинг 80-йилларида ана ўша "бағрикенглик"имиз" туфайли бутун СССР бўйлаб режага қўшиб ёзиб "перепискс" авж олиб урчиб кетган ҳолда улар фақат бизни, биз ўзбекистонликларни "пахта иши" деб аёвсиз жазоладилар. Биз эса "бағрикенглик" қилиб ўтиравердик.
Ана шу "бағрикенглик"имиз туфайли Собиқ Иттифоқ Афғонистонда олиб борган 10 йиллик босқинчилик урушида бошқаларга қараганда бизнинг йигитларни кўпроқ юбориб уларнинг ўша ерларда жувонмарг бўлиб кетишларига сабабчи бўлдилар.
Аслида эса биз ҳақиқатдан бағрикенг миллатмиз, бағрикенг юртмиз. Яна тарихни эслайлик. Ғарбий Украинада яшовчи украинлар руслар уларни ота-боболарини доим эзиб келганлари учун азалдан ёмон кўришади. Ҳатто бу нафрат СССР тарқалиб Украина мустақил бўлиб кетганидан кейин ҳам йўқолмади. Ҳанузгача ғарбий украинлар рус миллатини ёмон кўради. Бўлмаса иккаласи бир уруғнинг икки хил шевада гаплашадиган икки миллати. Биз эса улардай эмасмиз. Биз эски гиналарни қўзғаб юрмайдиган, ҳатто бизга умуман бегона ва ёт миллат бўлса ҳам дўстона муносабатда бўладиган элмиз, юртмиз, одамлармиз. Шу учун ҳам ўтган асрнинг 30-йилларида олдинига бой-қулоқ деб одамларимизни сургун қилиб ёки қириб юбораверса ҳам, кейинчалик юртимизнинг асл фарзандларини "Халқ душмани" деб дорга осишса ҳам ҳамма гиналарни унутиб Иккинчи Жаҳон Урушида немисларга қарши урушда "Ватан учун" деб биринчи жангга кириб кетаверганмиз. Ёки СССР ғарбидан эвакувация қилинган миллионлаб болаларни "боланинг бегонаси бўлмайди" деб ўз бағримизга қабул қилаверганмиз.
Яна бир мисол: 1966 йилги зилзиладан кейин Тошкентда катта қурилишлар бошланиб кетди. Ана ўшанда уйлари зилзиладан вайрон бўлган юз минглаб тошкентликлар уй-жойга зор бўлиб палаткада яшаб юришганда биз бағрикенглик қилиб қуриб битказилган уйларни энг аввало турли республикалардан келган ҳашарчиларга берганмиз. Ҳозир Тошкентда яшаётган турли миллатлар ана ўша ҳашарчиларнинг болаларидир.
Юртдошларимизни, миллатдошларимизни ана шундай бағрикенгликларини билмаганлар кўр бўлади.
Куни кеча арманларнинг http://armenianreport.com/pubs/176626/ сайти ЎФФ томонидан яқинда терма жамоамизнинг собиқ бош мураббийи Самвел Бабаянни спорт ишларида қилган қинғирлари учун бир умр футболдан четлатилганини "миллатчилик" деб баҳолаб ғаразли мақола эълон қилди. Ўша мақолада мақола муаллифи ўзбекларни миллатчига чиқариб, камига эса эски ярамизни қўзғаб "бир пайтлар миллатдошимиз Гдлян ўзбекларни ана шу миллатчилигини жазолаш учун Москвадан Ўзбекистонга юборилган эди" деб даъво қилади.
Мен юқорида ўзбекнинг, ўзбекистонликларнинг қанчалик бағрикенгликлари ҳақида ёздим. Ва бу тўғрида бошқа фикр ортиқчалик қилади. Аммо мени ўйлантираётган масала шу-ки кеча ўша туҳматчи арманнинг ўзбекларни ерга уриб, уларни миллатчи деб туҳмат қилиб ёзган мақоласига бизнинг расмийлардан кимдир жавоб берармикин ёки йўқ.
Юқорида хам ёздим, биз вақтида бошқаларга нисбатан бағрикенгликни ҳаддан ошиқ қилиб юборганмиз. Энди ундай қилиб бўлмайди. Шу учун ҳам кечаги ғаразли ва туҳмат мақола учун Ташқи Ишлар вазирлигимиз, ЎФФ ва бир қатор бошқа тегишли ташкилотлар Арманистон ҳукуматига норозилик хати жўнатишлари керак.
Ҳозир бу гапимни ўқиб "Э, қўйсангчи. Арзимаган иш бўлди, шунга энди муаммони чувалаштиришни нима кераги бор" дерсиз. Тўғри, сизнингча бу кичкина муаммо бўлиб кўриниши мумкин. Аммо ўша мақолан ёзган автор Гдлянни "қаҳрамонлик"ларини эслаб, унинг дастидан ўлиб кетган ёки соғлигини йўқотиб яримта бўлиб қолган, қолаверса бутун миллатимизни юртдошларимизни ҳаммасини таҳқирлади. Буни эса жавобсиз қолдириш эса яна ўша қўштирноқ ичидаги "бағрикенглик" бўлади. Мен эса ўз юртимни, ўз миллатимни, ўз юртдошларимни яхши кўрадиган бир инсон сифатида бу ишнинг жавобсиз қолишига асло рози эмасман.
Сизни эса ўзингиз биласиз.
Саломат бўлинглар.
Комментариев нет:
Отправить комментарий