Япониядаги қаровсиз уйлар

*Япониядаги қаровсиз уйлар*

Шу йилнинг ноябрь ойида Япония ҳукумати мамлакат бўйлаб қаровсиз (akiya) уйлар сонини қисқартиш бўйича лойиҳа ишлаб чиқди. Шу мақсадда ҳукумат уларни рамзий нарх қўйиб ёки бепул тарқатишга қарор қилди.
Бу ҳақда tahlil.uz хабар [бераяпти](http://tahlil.uz/uz/post/view?alias=aponiadagi-odamsiz-ujlar)

Ишонмаяпсизми?  Ишонаваринг.

2013 йилнинг ҳисоботига кўра, Японияда тахминан 8 миллион ташлаб кетилган уйлар мавжуд бўлган. Бугун ғса уларнинг сони тобора ортиб боряпти. Ушбу ҳодисанинг асосий сабабларидан бири бу табиий офат ва кекса авлод вакилларининг турли бидъатларга ишониши.

Номура тадқиқот институтининг кузатувларига кўра, 2033 йилга қадар ташлаб кетилган уйларнинг сони 21,7 миллионга етиши мумкин. Бу Япониядаги барча уйларнинг 30 фоизини ташкил қилади. Тадқиқотчиларнинг фикрича, вазият шу таҳлит давом этаверса, ҳукумат янги уй қуришни чеклайди.

Ҳукуматнинг фикрига кўра, 2018 йилнинг сентябрь ойида мамлакат тарихида илк бор 70 ёш ва ундан катталар умумий аҳолининг 20 фоизини ташкил қилган. Кунчиқар юртда туғилиш даражаси узоқ вақт давомида пасайиб бормоқда ва ёшлар ўртасида кўп меҳнат қилиш оқибатида ўз жонига қасд қилаётганлар оммалашган.

Энг ёмони — японияликлар кекса ёшдаги кишилар ҳаётдан кўз юмса ёки кимдир ўз жонига қасд этса, бирон киши томонидан ўлдирилган хонадонда истиқомат қилишни истамайди ва шу туфайли уй ташлаб кетилади.

Қаровсиз уйлар — жиддий ижтимоий муаммо бўлиб, унинг оқибатида вайронгарчилик юзага келади. Оқибатда ўзини-ўзи идора қилувчи идоралар бундай ерлардан кам солиқ олади. Натижада ернинг нархи қадрсизланади.

Японияда “бепул” турар-жойга эга бўлиш учун нималарни билиш лозим

Бўш турган уйларнинг ҳаммаси ҳам текинга берилмайди, асосан жуда паст нархларда сотилади. Жараённи соддалаштириш учун ваколатли идоралар турли ҳудудлардаги қаровсиз уйларни махсус сайтларга — акийя банкларга жойлаштиради. Айрим сезилар-сезилмас жиҳатларни ҳисобга олиб, ўзингиз истаган уйни тез ва қулай сотиб олишингиз мумкин.

Rethink Tokyo нашри сизга турли уйларни кўринишига қараб дарров сотиб олишни маслаҳат бермайди. Хариддан кейин муаммолар пайдо бўлмаслиги учун биноларни баҳолаш учун экспертни чақириш лозим. Уй яшашга яроқсиз бўлса-да, унга солиқ тўлаш шарт.

Япониядан уй сотиб олишда ҳеч қандай қатъий талаблар қўйилмаган. Чет эллик ёки маҳаллийми фарқи йўқ. Ҳукумат кўчмас мулк сотиб олган шахсга фуқаролик бермайди. Шунингдек, сиёсий қочоқ, мамлакат фуқароси билан никоҳ, ишлаш ва таълим учунгина вақтинчалик яшаш ҳуқуқини беради.

Баъзи ҳудудлардан уй сотиб олмоқчи бўлганларга эса мамлакат фуқароси, оилали, ота-онасининг ёши 43 ёшдан ошмаган ва болалари ўрта мактабдан катта бўлмаган талаблар қўйилади.

Уйни қандай топиш ва олиш мумкин

Япониядаги барча қаровсиз уйларни топиш мумкин бўлган ягона сайт йўқ. Сиз сайтлардан турар жой топмоқчи бўлсангиз япон тилини билишингиз ва таржимондан фойдаланишингиз керак бўлади. Муайян шаҳарга келиш биланоқ маъмурият билан боғланган дуруст
Баъзи сайтлар аkiya лар рўйхатини жойлайди. У ерни топиш учун эса япон тилидаги “Аkiyya Bank” калит сўзидан фойдаланишнинг ўзи кифоя.

Қизиқ, бизда қишлоқ жойларида ҳам, шаҳарларда ҳам уй етишмовчилиги туфайли бир ҳовли ёки квартирада бир нечта оила мажбуран тиқилиб яшаётган оилалар бисёр. Дунёнинг нариги чеккасида эса японлар қаровсиз уйларни кимга топширишни билмай бошлари қотаяпти. Тескари дунё дегани шу бўлса керак-да. Нима дедингиз?!