Яқинда ижтимоий тармоқларда Тошкентдаги қандайдир бир клубда тату фестивали ўтказилиши ҳақида хабарлар пайдо бўлди ва бу хабар ижтимоий тармоқларда кенг мухокама қилинди. Кўпчилик бу фестивални ўтказилишига қарши бўлди. Аммо бу фестивалнинг ўтказилиши тарафдорлари хам баҳсларда қараб туришмади. Улар асосан европа миллатига мансуб одамлар эдилар. (Ичида ўзбекларимиз ҳам бор эди(!) ).
Бу фестивалга қарши бўлганларнинг аксарияти тату деган нарсанинг бизга умуман ёт нарса эканлигини, шунингдек мамлакатимиз аҳолисининг аксарияти эътиқод қиладиган Ислом динида ҳам бу иш қаттиқ қораланганлигини келтиришса, бу фестивални ўтказилишини хоҳловчилар бу фестиваль ўзи нега ўтказилиши кераклигини ёзмай фақат ва фақат қарши тарафга тош отиш билан овора бўлдилар. "Сенлар ўрта асрларга қайтишни хоҳлаяпсанлар, Ўзбекистонни иккинчи Афғонистонга, иккинчи Эронга айлантиришни хоҳлайсанлар" қабилидаги фикрларга ёпишиб олишди. Улар "Шу фестиваль нега ўтказилиши керак?" деган саволга бундан бошқа асосли бир гап келтира олишмади. (Ўзи охирги пайтларда бизга тўғри келмайдиган ҳар қандай нарсага қарши бўлувчиларга асосан шу усулда босим уюштирилаяпти).
Умуман олганда бугун тату фестиваль ўтказишни хоҳлашади. Агар шу фестивални ўтказа олишса кейин яна бошқа нарсаларни кўнгиллари тусайди ва ҳоказо. Мақсад нима? Мақсад мана шу юртда яшайдиган инсонлар томонидан минг йиллардан бери ардоқлаб сақлаб келаётган миллий, маънавий, диний қадриятларга болта уришдир. Ҳа, ҳа, айнан бунақа фестиваль ўтказишни хоҳлайдиганларнинг мақсади шу.
Шу ерда бироз тарихни эслаб ўтишни жоиз деб топдим.
Ҳаммамизга маълумки Шарқ (айниқса мусулмон Шарқ) аҳолиси азалдан ўзининг одоб-ахлоқи, ҳаё-ибоси билан дунёга ибрат бўлган. Оилавий муносабатлар кўчага олиб чиқилмаган. Жамоатчилик орасида юксак одоб-ахлоқ нормалари сақланган ва ҳоказо. Аммо ғарблик баъзи ғаламислар ва кейинчалик Совет Иттифоқи деб аталмиш ювуқсиз коммунистлар тузуми Шарқнинг ана шу бирламчи навбатда одоб-ахлоқ нормаларига асосланган урф-одатларига катта болта урдилар ва кўпдан кўп туҳматлар қилдилар. Улар Шарқдаги баъзи ишларни кўпиртириб ёмонлаш баробарида ўзларида ўрта асрларда Франция ёки Россия императорлари саройларида қилинган ошкора ва оммавий ахлоқсизликлар ҳақида лом-лим демайдилар.
Ўзини "Ишчи ва деҳқонларнинг бахт-саодати учун курашувчи" бир тузум ўлароқ кўрсатган коммунистлар эса бу йўлда "эскилик сарқити" деб бизга ҳатто ўз тарихимизни ўқиб ўрганишга рухсат бермаганлар. Мабодо кимдир "ўзбошимчалик" бу ишни қилса Сталин даврининг охиригача унинг жазоси ўлим ёки узоқ йиллик қамоқ бўлган. Сталиндан кейингилар эса ундай "ўзбошимчалар"ни жазолашни маданийроқ турини ўйлаб топишган ва А.Чеховнинг "6-палата"сидаги каби соғлом одамларни руҳий касалликлар шифохонасига ётқизишган ва ўша ерда ўлдириб ёки ўлдиртириб юборишган. Қисқаси ўша тузум даврида биз учун тарихимизни ўрганишга йўл беришмаган. Ўрганишга йўл беришган тақдирда ҳам уни фақат қора фонларда кўрсатишимиз лозим бўлган.
Тарихни эслар эканман ўтган асрнинг 30- йилларида юртимизда аллақайси бир фотограф (Номини эслай олмаяпман,қидириб ҳам юрмадим. Зеро унинг кимлигини унча аҳамияти йўқ) томонидан туширилган бир сурат ғарбда жудаям машҳур бўлганини эслатмоқчиман. Ғарбликлар ўша пайтда бу суратни кўп мақтайдилар, ўз газета ва журналларида босадилар, фотокўргазмаларда тинимсиз намойиш этадилар. Хўш, у суратда ғарбликларни бунчалик хурсанд қиладиган нима бор эди? Суратда бош яланг бир ўзбек аёли(Адашмасам бу аёл раққоса бўлган ёки театр актрисаси бўлган(интервьюсини ўқигандим шекилли). Буни ҳам унча аҳамияти йўқ. Энг муҳими у ўзбек аёли бўлган) кўкрагини очиб боласини эмизаётган ҳолат бўлган. Хўш, шунга нима бўпти? Буни нимаси ғарбликларни бунча ҳайратга солган эди? "Ўша пайтда ғарблик аёллар ўз болаларини эмизмай қўйгандилар, шунга ҳайратланган бўлсалар керак" деб ўйлаётган бўлсангиз адашасиз. Ғарбликларни ҳайратлантирган ҳолат гарчи ювуқсиз коммунистлар тузуми остида яшаса-да мусулмон Шарқда яшаган ва мусулмон оилада туғилган бир ўзбек аёлининг ўз юртида ҳатто фотографга расмга туширишига имконият берадиган даражада одамлар орасида кўкрагини очиб боласига тутишидир. Чунки ғарб ўша вақтда бутун дунёни мустамлака қилиб ўз қўл остида ҳамон ушлаб турган пайтлар эди. Шу туфайли хам улар Шарқликларни ёки мусулмон аёлларни одоб-ахлоқларини яхши билар ва ҳатто ўз боласини эмизиши керак бўлса бу ишни одамларнинг кўзидан панада қилишини билар эдилар. Уларнинг хайратланишлари ва ўша суратдаги аёлни ҳам, ўша суратни олган сураткашни хам олқишлашларини сабаби суратнинг ўша давр мисолида олганда ўта очиқлигида эди. Уларни наздида ўша аёл ўзининг "ахмоқона" одоб-ахлоқ чегарасидан чиқиб улар томонга "дадил" бир қадамни ташлаган эди. Улар эса бундан нихоятда хурсанд бўлган эдилар. (Ўзбек аёли айнан бола эмизишда ҳануз одобга риоя қилишини ва бегоналар олдида ҳанузгача боласини ошкора кўкрагини кўрсатиб эмизмаслигини шу ерда таъкидлаб кетишни хоҳладим)
Ёки яна бир воқеа: Бундан бир неча йил олдин ўзбекча исм-шарифли бир фотограф опа (тахминимча миллати ўзбек, чунки ижтимоий тармоқларда соф ўзбекча ёзади) "ўзбек қизларига иффат-ҳаё пардаси керакми?" қабилида ўзича ҳужжатли фильм олиб уни Европадаги аллақандай бир фильмлар фестивалига олиб бориб намойиш этди. Фильм ғарбликлар томонидан юксак баҳоланди. Опага бу фильмни олгани учун ҳурмат-эҳтиромлар кўрсатилди. Қисқаси ғарбликлар бир ўзбек аёлининг довюраклик билан шундай масалани кўтариб чиқа олганини олқишлар билан қаршиладилар.
Ўша фильм "Бокиралик юки" деб номланади ва адашмасам сал қолса ўзимизда ҳам намойиш этиларди. Ўша фильмни "Youtube" каналидан томоша қилган ўзбек томошабинлари фильмда илгари сурилаётган ғоянинг қанчалик хатарли эканини тушуниб етдилар ва бу фильм миллатимизнинг маънавиятига, одоб-ахлоқига жиддий зарба бўлиб тушишини таъкидладилар. Ана шундан кейин опанинг ўзи ҳам, унинг бу фильмни олишига маблағ ажратган ғарблик гумашталари ҳам фильм намойиши бизда тақиқланиб, фильм ҳақида кўпчилик салбий фикрлар билдиргани учун роса аййуҳаннос солдилар.
(Ўшанда ижтимоий тармоқларда опа ҳаққига ҳам кўплаб аччиқ гаплар, ҳатто ҳақоратлар ёғилди. Мен жамоатчилик опани нега бунчалик ҳақорат қилганини ўшанда унчалик тушунмадим. Кейин эса опанинг ижтимоий тармоқларда халқимизнинг миллий, маънавий ва диний қадриятларининг таназзулига сабаб бўладиган ишларга ҳайрихоҳ экани, нафақат ҳайрихоҳ балки ундай ахмоқона ишларни доим қўллаб-қувватлашини кўриб ҳаммасини тушунгандай бўлдим).
Ғарбликларнинг яна бир олчоқларча қилган ишларига мисол: Ўтган асрнинг 50-йилларида Европанинг аллақайси шаҳрида гўзаллик танлови ўтказилади. Ана шу гўзаллик танловида илк марта аксарият аҳолиси мусулмон бўлган мамлакатлардан бири бўлмиш Туркиядан бир турк қизи хам қатнашади. Турк қизининг чўмилиш кийимида ўз танасини Европалик ахлоқсиз қизлар ёнида туриб кўз-кўз қилиши ўша даврдаги ғарб одамларини жудаям хурсанд қилади ва улар буни ахлоқсиз Ғарбнинг аҳлоқли Шарқ устидан қозонган ғалабаси ўлароқ катта байрамлар билан нишонлашади.
Ўша суратни ёки опани фильмини ёки турк қизининг чўмилиш кийимида ўз танасини кўз-кўз қилишини юқори баҳолаган ғарбга "нима керак эди?" десангиз яна ўша юқоридаги жавобни бераман. Улар ўзлари ахлоқсизлик ботқоғига ботган ҳолда бизнинг ҳам ўшандай ахволга тушишимизни хоҳлашади. Ҳозир ғарблик қизларнинг турмушга чиққунча бокираликни сақлаши ўта кулгули, ўта ажабтовур ҳолат туюлади. Ҳатто, мабодо битта-яримта қизда турмушга чиққунча бокиралик сақланган бўлса ўша қиздан "эркаклар билан шу пайгача қўшилмабди, касал эмасмикин ишқилиб" деган гумонга хам боришади. Улар бокиралик турмушга чиққунча энг қадрли нарса сифатида сақланадиган бизнинг жамиятимизни ҳам ўзларига ўхшаб қолишини хоҳлашади. Ана шу сабаблар билан бизнинг наздимизда "чегарадан чиққан" ишларни улар зўр бериб қўллаб қувватлашади.
Шундай экан биз бундан буёғига ҳам ижтимоий тармоқларда бизга ёт бўлган ва миллий, маънавий ва диний қадриятларимизга қарши бўлган ғояларни юртдошларимизнинг онггига сингдиришга уринаётган ғаразли ёт кучлардан огоҳ бўлишимиз керак ва ўрни келганда кўплашиб ундай ғаразли ёт кучларга муносиб жавоб бера олишимиз керак. Чунки биз ўз одоб-ахлоқлари билан дунёга достон бўлган одамларнинг авлодларимиз.
Р.С. Шу туфайли мен ижтимоий тармоқларда фаол бўлган ҳамюртларимизнинг ғаразгўй кимсалар томонидан халқимизнинг миллий, маънавий ва диний қадриятларига қарши уюштириладиган ҳар қандай ишларига қарши туришларини қўллаб қувватлайман. Зеро давр бизнинг ижтимоий тармоқларда ҳам ҳушёр бўлишимизни тақозо этмоқда.
Комментариев нет:
Отправить комментарий