"Уривин" ҳақида.

Бунга 5-6  йил бўлиб қолди, маҳалламиздан таниш бир бола ярим кечада қўнғироқ қилиб қолди. Ўртамизда қўйидаги суҳбат бўлиб ўтди.
- Ака яхшимисиз?
- Раҳмат, ўзинг яхшимисан?
- Ака, бир саволим бор эди.
- Ярим кечада безовта қилганингга қараганда зарур шекилли, беравер саволингни.
- Ака, "тупой" дегани нима дегани?
Уни саволини эшитиб кулиб юбордим.
- Нега кулаяпсиз?
- Бу сўзни нима маъно англатишини нега сўраяпсан, тинчликми?
- Қўяверинг, айтақолинг маъносини.
- Қиз бола ёзиб юбордими? - ўша пайтда у ижтимоий тармоқларда роса актив эди.
- Қаердан билдингиз?
- Буни маъноси "сиз зўр йигитсиз?" дегани, буни фақат қиз бола йигитга ёзиши мумкин, - яна кулдим.
- Қўйсангизчи, ака. Ҳазиллашмай тўғрисини айтинг, - у ялина бошлади.
- Тупой, бу сўз аҳмоқсан дегани, э тупой, - у мен гапимни тугатиб уни гапини эшитмаёқ қўнғироқни уздим.
Ҳозир ўша болани кўча-куйда кўриб қолсам "ҳа "тупой", яхшимисан?" деб сўрашаман.
У эса хижолат бўлиб бурнини тортади. Аммо ҳанузгача рус тилини "р" ҳарфини ҳам ўрганмади.

Мен қишлоқ ёшларининг илмга,  ўқишга қизиқмасликларини кўриб ҳайрон қоламан. Ҳеч бўлмаса биронта чет тилини,  майли у рус тили бўлсин,  инглиз тили бўлсин,  турк тили бўлсин ўрганиб қўяверишса бўлмасмикин? 
Интернетда Россияга ишлагани бориб рус тилини умуман билмай ноқулай аҳволга тушган ҳамюртларимизнинг кулгили аҳволлари акс этган видеолар,  аудиолар роса кўп. Менга ёмон таъсир қиладигани ака Россияга ишга бориб, рус тилини билмаслиги оқибатида ноқулай аҳволга тушганини қайтиб келиб айтиб беради. Ўша воқеани бошқалар қатори мактаб ёки коллеж ўқувчиси бўлган ука(лар) ҳам эшитади. Акасини тил билмай қилган нўноқ ишидан бошқаларга қўшилиб кулади. Аммо акасининг ўша ишидан ука хулоса чиқармайди. Ўша ука ҳам мактабни ёки коллежни битирганданоқ акасига қўшилиб Россияга ишлаш учун боради. Аммо, барибир бошқа фанларни ўқимаса ҳам ҳеч бўлмаганда рус тилини ўрганиб қўймайди.

Ҳозирги кунда, тил билмасликни оқибатида Россияда хор бўлиб юрган ҳамюртларимизни тақдирлари ёш авлод учун сабоқ бўлиши керак. Улар ўз устида қаттиқроқ ишлаши, тил ўрганишга жиддий киришиши ва мактабни ёки коллежни битиргунча энг камида битта чет тилини эркин гаплаша олиш даражасида билиши керак. Аммо, минг афсуски ҳолат бундай бўлмаяпти.
Ҳатто, ўзим эшитганман, баъзи болаларни "ўқиб нима бўлар эдим, барибир коллежни битириб акам билан Россияга ишлагани кетаман" деб айтганларини. Ана шундайларга қарата "Барака топкур, билганингни қилавер, аммо тил билган ҳеч қайерда хор бўлмайди. Шуни эсингдан чиқарма. Шунингдек ўқисанг дунёқарашинг бироз кенгаяди ва бу ҳам ўзингга фойда бўлади" дегим келади.

Аслида ёшларимизни нафақат тил ўрганишларини, балки ўзлари қизиққан соҳада мактаб ёки коллежларда дарсда ўтиладиган мавзулардан ташқари яна қўшимча ўқиб ўрганишларини, келажакда ватанимиз тараққиёти учун хизмат қиладиган етук кадрлар бўлиб етишишларини хоҳлайман. Лекин, бирон бир соҳага қизиқмаётган ёшлар ҳеч бўлмаганда рус тилиними ёки инглиз тилиними пухта ўргансинлар. Келажакда ўзларига асқотади.
Нима дедингиз?

Тўғри, ёшларимиз орасида мактаб ёки коллежни битурунича бир нечта тилларни пухта ўрганиб оладиганлари ҳам бор, аммо улар фоиз ҳисобида жудаям кам.

П.С. Айтгунча, яқинда бир ҳамюртимизнинг Россияда иш берувчи русга "Уровень" сўзини тушунтира олмай "уривин, уривин" деб роса кулгуга қолганининг аудио ёзуви тарқалди. Буни эшитиб мен ўша маҳалладошимга "ҳа уривин, яхшимисан?" деб сўрашадиган бўлдим. Аммо у "уривин"ни сўкиниш деб тушунаяпти. 😊